Crita Wayang

Crita wayang kang kasebut ing buku babon wayang kerep diowahi saprayogane. Salah sijine kitab crita wayang yaiku Ramayana. Tembung Ramayana iku asale saka basa Sanskerta Rama lan Ayana, kang tegese pengembaraan Rama. Epos Ramayana iku asale saka India lan ditulis dening Walmiki (400 SM). Kanggo umat Hindhu, epos Ramayana lan uga Mahabarata iku dadi salah sijine kitab kang dadi pathokaning urip.

Tuladhane

Prabu Dasarata ratu ing Ayodya. Panjenengane duwe garwa telu, yaiku Dewi Sukasalya, Dewi Kekayi, lan Dewi Sumitra. Saka garwa telu iku Prabu Dasarata kagungan putra papat. Karo Dewi Sukasalya, Prabu Dasarata kagungan putra kang aran raden rama. Karo garwa Dewi Kekayi kagungan putra Raden Barata. Karo garwa sing pungkasan yaiku Dewi Sumitra kagungan putra loro yaiku Raden Laksmana lan Raden Satrugna.

Putrane Prabu Dasarata yaiku Raden Rama, Raden Barata, Raden Laksmana lan Raden Satrugna digulawentah dening Begawan Wasista nganti diwasa. Saka putra papat iku, raden rama kang unggul dhewe tinimbang adhi-adhine. Nanging raden rama tetep andhap asor. Wektu iku ana sayembara saka nagari manthili kang jumeneng ratu wektu iku asma Prabu Janaka. Sayembara iku bebanane yaiku putrine Prabu Janaka yaiku Dewi Sinta. Raden Rama lan sedulure telu nderek sayembara. Pranyata Raden Rama kang bisa menang lan kasil entuk Dewi Sinta. Dewi Sinta banjur diboyong menyang Ayodya.

Raden Rama siyaga kajumenengake ratu. Nanging Dewi Kekayi ora kersa, rumangsa yen kang duwe hak ana nagari ayodya yaiku putrane, Raden Barata. Dewi Kekayi banjur matur marang Prabu Dasarata supaya Raden Barata kang kajumenengake dadi ratu Ayodya. Prabu Dasarata banjur ngendikan marang Raden Rama yen ibu kekayi ngersakake supaya raden barata kang kajumenengake ratu Ayodya. Raden Rama ora menggalih suwe-suwe, piyambake banjur saruju wae. Raden Rama lan Dewi Sinta banjur lelana ninggalake nagari Ayodya, kanthi didherekake ingkang rayi yaiku Raden Laksmana.