TEMBUNG ENTAR

A

1.    Abang kupinge     : nesu banget

2.    (ng) abangake kuping       : gawe nesu

3.    Abang-abang lambe         : ora temenan, mung lelamisan

4.    Abang raine                      : nandhang isin (wirang)

5.    Adol ayu              : ngendelake ayune

6.    Adol bagus                       : ngendelake baguse

7.    Adol gawe                       : ngatonake penggaweane

8.    Adol kringet                     : nyambut gawe

9.    Adus kringet                    : nyambut gawe abot banget

10.  Adus luh                     : nemen anggone nangis

11.  Ala jenenge                 : kurang dipercaya

12.   Ala tembunge              : tembunge kasar/saru

13.    Alus tembunge            : kepenak dirungokake

14.    Amba jangkahe           : bisa ikhtiyar mrana-mrana

15.    Asor budine                : bebudene ala

16.    Asor yudane                : kalah

B

1.    (m) balang liring   : nglirik mripate

2.    Bau suku              : abdi/batur

3.    Bau tengen            : wongg kang dipercaya

4.    Bening atine         : sumeh

5.    (m) buang sangkal  : ngilangi/mbuang apes

6.    (m) bukak wadi    : ngandhakake wewadine

7.    (m) buang tilas     : nutupi tumindake sing ala

C

1.    Cagak urip           : kanggo nyukupi kebutuhan uripe

2.    Cancut taliwanda : tandang gawe

3.    Cendhak umure    : gelis mati

4.    Cepak jodhone     : gelis oleh jodho

5.    Cepak rejekine     : gampang ooleh rejeki

6.    Cilik atine             : kuwatir/wedinan

7.    Cupet atine            : gampang nesu

8.    Supet nalare         : ora bisa mikirake werna-werna

D

1.    Dadi gawe           : ngrepotake

2.    Dawa-dawa ula    : perkara kang uwis-uwis

3.    Dawa tangane      : seneng nyolong jupuk

4.    Dhuwur atine       : gumedhe

5.    Dhuwur pangkate : dadi wong pangkat/panguwasa

E

1.    Empuk rembuge   : guneme enak dirungokake

2.    Entek atine           : kaweden/kuwatir banget

3.    Entheng sanggane   : ora rekasa

G

1.    Gantung kepuh    : sandhangane ora tau ganti

2.    Gedhe atine          : tatag, ora kuwatir

3.    Gedhe endase        : sombong (kemlungkung)

4.    Gedhe omonge     : umuk ora ana nyatane

5.    Gedhe tekade         : ora gampangg pasrah

6.    (ng) gegem tangan     : kesed nyambut gawe

7.    Gilig rembuge        : rembugane pasti/mesti

8.    Gilig tekade          : tekade ora bakal mundur

9.    (ng) gilud kawruh    : golek ilmu kanthi mempeng

10.          Golek slamet      : ati-ati supaya ora cilaka

11.          Golek urip           : nyambut gawe nggo nyukupi butuhe

I

1.    Idu geni                : omongane tansah kelakon

2.    Ilat mati                : ora bisa ngrasakake

3.    Ilang klilipe            : ilang mungsuhe

J

1.    Jaka lara               : nalika nome rekasa

2.    Jembar dhadhane : sugih pangapura, sabar banget

3.    Jembar kawruhe   : akeh ngilmune

4.    Jembar kubure      : mlebu swarga

5.    Jembar segarane   : sugih pangapura, sabar

6.    Jero kawruhe          : akeh ngilmune, pinter

K

1.    Kadaluwarsa         : kasep, wis kliwat

2.    Kandel kulite      : digdaya, sekti

3.    Kandel kupinge     : ora nggugu pitutur

4.    Kaku atine              : tansah ora sarujuk/sulaya

5.    Kasar tembunge      : tembunge saru

6.    Kembang lambe    : tansah digunem kabecikane

7.    Kenceng karepe     : kekarepane kudu keturutan

8.    Kenceng tekade     : tekade ora bakal mundur

9.    Kulak warta         : golek kabar/warta

10.          Kuwat isin        : mblebes/ora isinan

11.          Kuwat mangan      : mangane akeh

L

1.    Lambe tipis         : criwis/ akeh omonge

2.    Landhep dhengkul       : kethul banget

3.    Landhep pikirane       : pinter banget, gampang ngerti

4.    Lara ati                   : serik atine

5.    Lara ayu               : lara cacar

6.    Larang pangan      : paceklik

7.    Lobok atine           : sabar

8.    Luhur budine         : kelakuane becik/apik

9.    Luhur drajate          : dadi wong pangkat/panguwasa

10.          Lurus lakune      : jujur

11.          Lumah tangan      : ora gelem cawe-cawe

12.          Lunyu ilate         : guneme mencla-mencle

M

1.    Manis eseme            : eseme ngresepake ati

2.    Manis rembuge        : guneme nyenengake ati

3.    Mara tangan              : seneng gawe lara/milara

4.    Masa bodhoa             : pasrah

5.    Mata dhuwiten           : srakah marang dhuwit

6.    Mateni pangane           : gawe ilang panguripane

7.    Mateng kawruhe        : mumpuni, kawruhe wis tutug

8.    Mati sandhang pangane   : ilang dalane golek panguripan

9.    Mati raga                          : prihatin, tapa, tirakat

10.          Medhot dalan              : ora diterusake

11.          Metani lupute              : nggoleki salahe

12.          Meres kringet              : nyambut gawe mempeng

13.          Meres pikir                  : temenan anggone mikirake

14.          Murang tata                 : kurang ajar, ora duwe duga

N

1.    Nandhang sungkawa       : lagi susah

2.    Nandur kebecikan             : gawe kebecikan

3.    Ngangsu kawruh              : golek ngilmu/sekolah

4.    Ngatonake siyunge          : nuduhake kekuwatane

5.     Ngekep dhengkul           : nganggur ora nyambut gawe

O

1.    Oleh ati                            : disenengi

2.    Oleh gawe                         : kaleksanan

3.    Oleh wirang                     : kisinan